Thelebolus polysporus
 Grzybnia i owocniki na odchodach | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Thelebolus polysporus |
| Nazwa systematyczna | |
| Thelebolus polysporus (P. Karst.) Otani & Kanzawa Trans. Mycol. Soc. Japan 11(2): 45 (1970) | |
Thelebolus polysporus (P. Karst.) Otani & Kanzawa – gatunek grzybów z rodziny Thelebolaceae[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Thelebolus, Thelebolaceae, Thelebolales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w roku 1867 Petter Adolf Karsten, nadając mu nazwę Ascobolus polysporus. Obecną nazwę nadali mu Hironao Otani i S. Kanzawa w 1970 r.[1] Ma 10 synonimów. Niektóre z nich:
- Ascophanus conformis (P. Karst.) Sacc. 1889
- Ascophanus punctiformis (P. Karst.) Sacc. 1889
- Pezizula polyspora (P. Karst.) P. Karst. 1871[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
W każdym owocniku po 2–5 worków 80–160 × 60–90 µm, początkowo szeroko maczugowatych, następnie elipsoidalnych lub jajowatych z dużym, kopulastym wierzchołkiem i bez wyraźnego trzonu. W jednym worku powstaje 256 askospor o gładkich i nie wybarwiających się jodem ścianach. Młode worki mają ścianę o prostej, delikatnej strukturze. Podczas wczesnej askosporogenezy tworzy się wewnętrzna warstwa o słabej reaktywności, w trakcie dalszego rozwoju ściana pierwotna staje się warstwą zewnętrzną i pozostaje raczej stała pod względem grubości 140-160 µm we wszystkich częściach i składa się z silnie reaktywnej warstwy zewnętrznej o grubości 45–60 nm i tylko umiarkowanie reaktywnej warstwy wewnętrznej o grubości 90–115 µm. Ściana boczna i wierzchołkowa ma grubość około 770 µm, w aparacie apikalnym dochodzi do 910 µm. Askospory uwalniają się poprzez nieregularne pęknięcie zewnętrznej warstwa na wierzchołku i wreszcie pęknięcie warstwy wewnętrznej[3].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Znane jest występowanie Thelebolus polysporus w Ameryce Północnej i w Europie[4]. W Polsce M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła 8 stanowisk[5], w późniejszych latach podano następne[6].
Grzyb koprofilny występujący na odchodach zwierząt roślinożernych[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-05-20] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-05-20] (ang.).
- ↑ J. van Brummelen, Reconsideration of relationships within the Thelebolaceae based on ascus ultrastructure, „Persoonia”, 16 (4), Rijksherbarium / Hortus Botanicus, Leide, 1998, s. 425–469 [dostęp 2024-05-20].
- ↑ Występowanie Thelebolus polysporus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-05-20].
- ↑ a b Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, s. 121, ISBN 978-83-89648-46-4.
- ↑ Taksony z referencjami w bibliografii grzybowej [online], grzyby.pl [dostęp 2024-05-20] (pol.).